Эрхүү муж болон Буриадын эрх баригчид Ольхон дацанг сэргээн босгохыг дэмжив

Эрхүү мужийн захирагч Игорь Кобзев, Буриадын тэргүүн Алексей Цыденов нар “Сагаалган” үндэсний соёлын баярт оролцлоо. Тэд Усть-Ордынскийн «Түвдэн Даржаалин» дацанд зочилж, хадаг солилцох, маанийн хүрд эргүүлэх, хийморийн дарцаг хийсгэх зэрэг уламжлалт ёслолууд үйлдэв.

Усть-Ордынскийн дацангийн санваартан Зоригто лама бүс нутгуудын тэргүүн нарт гол шашин-гэгээрлийн төслүүдийн талаар танилцуулжээ.  «Rezeda» архитектурын товчооны боловсруулсан Ольхон дацангийн хүрээг сэргээн байгуулах төслийн танилцуулга онцгой анхаарал татав. Тус дацан Ольхон арал дээрх байгалийн үзэсгэлэнт газарт тохижилт хийхээр төлөвлөж байна. Архитектор Артур Таам бясалгалын төв, сүсэгтнүүдийн байр, дуун эгшгийн төвийг багтаасан буддын шашны цогцолбор барих төлөвлөгөө танилцуулав.

Орон нутгийн «Ольхон дацан»-гийн Ширээт лам Нацаг Дорж 1929 онд сүйтгэгдсэн хуучин дацан байрлаж байсан газрын зэргэлдээ Харанц хэмээх газарт цогцолборыг байгуулна гэж ярьсан юм.  

Архивын судалгаа явуулсан хуульч Юлия Саенко, 20 дугаар зууны эхэн үед буддизм тус арлын аж ахуй амьдралд буддизм түүхэн чухал байр суурь эзэлж байсныг тэмдэглэв: Сагаалган баяраар, ард иргэдийнх нь тал хувь нь бурхны шашинд сүсэглэдэг байсан Ольхон аралд 34 дацангийн лам нар цуглардаг байжээ. Гэвч 1930-аад оны үйл явдлууд энэ уламжлалыг тасалдуулсан байна.

Зоригт лам төслийг нь нутгийн иргэд, мөн бөө нар дэмжиж байгааг тэмдэглэв. Дацангийн хүрээг сэргээх шийдвэрийг Харанц, Хужир болон Ольхон аймгийн бөө нарын Зөвлөлд болсон нийтийн хурлууд дээр хотын дарга Андрей Тыхеевийн оролцоотой хэлэлцжээ. Тус аймагт дацан барихад ямагт олон нийтийн саналыг сонсдог бөгөөд 1917 онд өмнөх дацанг Агван Доржиевийн хөрөнгөөр барихад мөн ийн шийдсэн байдаг. 

Мужийн захирагч Игорь Кобзев төслийн ач холбогдлыг тэмдэглээд баригдах цогцолборын тээврийн хүртээмжийг хангах үүднээс зам барилгын ажлын хэсэгт архитекторуудыг оруулахыг үүрэг болгов. Ольхон дацангийн хүрээг сэргээн засварлах нь тухайн бүс нутгийн түүхэн ой санамж, оюун санааны өвийг хадгалахад чухал алхам болно гэдгийг онцоллоо.

Тус дацангийн хүрээг байгуулснаар  Ольхон нутгийн оршин суугчид болон айлчин гийчдийн үндэсний болон оюун санааны онцлогийг бэхжүүлээд зогсохгүй, ариун дагшин газрын уур амьсгалыг хадгалж, аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх таатай нөхцөл бүрдэнэ. Энэ төсөл нь Эрхүү мужид сүйрсэн бүх дацангуудыг сэргээх ажлын төгсгөл шат болно, -гэж Ширээт лам Нацаг Дорж хэллээ.