Г.Бат-Эрдэнэ: Гоо сайхны мэс заслыг зөвхөн гадаадад чанартай хийдэг гэж манайхан боддог. Гэвч тийм биш.

-Улаанбаатар Сонгдо эмнэлэг дээр ямар төрлийн гоо сайханы мэс засал хийдэг вэ?

-Гоо сайханы мэс заслыг ерөнхийд нь биеийн болон толгой хэсгийн гэж хоёр ангилж болно. Улс орны хүмүүсийн бие, нүүрний бүтцээс шалтгаалаад зарим газарт цээж биеийн гоо сайханы хагалгааг илүү хийлгэж байхад өөр улс оронд толгой нүүрний хагалгаа голлодог. Жишээ нь Азийн орнуудад нүд хамраа европжуулах буюу хамар өндөрлүүлэх, давхраа суулгах гоо сайханы хагалгаануудыг түлхүү хийлгэх сонирхолтой байдаг. Манай оронд ч бас энэ төрлийн гоо сайханы хагалгааг түгээмэл хийлгэдэг ч сүүлийн жилүүдэд биеийн гоо сайханы мэс ажилбар тэр дундаа хөх томруулах, хэвлий биеийн өөх соруулах хагалгааг хийлгэх нь ихэссэн. Манай эмнэлэгт зовхины,хамар өндөрсгөх, нүүр өргөлт, биеийн галбаир засах мэс заслуудыг хийж байгаа. Ялангуяа хөх томруулах, өөх соруулах ажилбарууд их хийгдэж байна.

Plastic surgery гэдэг нь төрөлхийн болон олдмол гажгийг засах мэс ажилбар гэсэн үг. Энэ дотроо гоо сайханы ба нөхөн сэргээх мэс ажилбар орж байгаа юм. 
Олон улсын практикаас харахад хувийн эмнэлэгт гоо сайханы мэс засал голчлон хийдэг. Харин нөхөн сэргээх хагалгаа, мэс ажилбарыг улсын эмнэлгүүдэд даатгалын системээр хийгддэг. Нөхөн сэргээх мэс ажилбарт орж байгаа хүмүүсийн ихэнх нь өндөр төлбөр төлөх чадамжийн хувьд тааруу байх нь бий. Манай эмнэлэг нөхөн сэргээх хагалгааг аль болох авахыг хичээдэг. Дөнгөж сая чихний нөхөн сэргээх хагалгаа хийчихээд гараад ирлээ. 
Монголын гоо сайханы мэс заслын салбарын хувьд нарийн мэргэжлээр мэргэшээгүй боловч өөрсдийн зүтгэлээр олж авсан дадлагаар нүдний гоо заслын хагалгаа хийдэг эмч нар цөөнгүй бий . Тэд нүдний гоо сайханы хагалгааг зөвхөн давхраагаар төсөөлж, давхраа суулгах нэг л аргаар уг ажилбарыг хийдэг. Хүн бүхэн адилгүй. Өөр өөр царай төрхтэй, насны хувьд ч зөрүүтэй байдаг. Залуу хүнд давхраа суулгах мэс засал голчлон хийдэг бол арай ахимаг насны хүмүүст нүд залуужуулах ажилбарыг хийдэг байх жишээтэй. Ер нь ямар төрлийн хагалгаа хийхийг шийдэх хамгийн чухал зүйл бол үйлчлүүлэгчийн өөрийнх нь хүсэл сонирхол юм. Тухайн хүний хүслийн дагуу бид үзлэг хийж шийдвэрээ гаргадаг.

-Хүмүүс үнэ мөнгийг нь бодоод хувь хүнээр ч юмуу баталгаагүй газарт гоо сайханы мэс ажилбар хийлгэснээс болж хохирсон тохиолдол их байдаг. Танай эмнэлэгт үүнийг сэргээн засварлах үйлчилгээ хийдэг үү?

-Мэргэжлийн бус хүмүүс нүдний мэс ажилбарын хувьд нэг л арга сурчихсан гэж сая хэлсэн. Түүнийгээ үйлчлүүлэхээр очсон хүн бүрт онцлогийг харалгүй хийчихдэг. Үүний уршгаар тухайн хүн сэтгэл ханамжгүй болохын зэрэгцээ нүдээ ч бүрэн аньж чадахгүй зовхи нь таталдах гэх мэт эрүүл мэндийн хохирол амсдаг. Мөн хөхөө томруулах зорилгоор хөхөндөө үл мэдэгдэх бодис шахуулаад эрүүл мэндийн ноцтой асуудалд орсон хүн ч байдаг. Манайхны дунд гадаадад гоо сайханы мэс заслыг төгс сайн хийдэг гэсэн ойлголт их бий. Гэтэл гадаадад хагалгаа хийлгээд хэлний бэрхшээл болон цаг хугацааны давчуу байдал гэх мэтээс шалтгаалж гоо сайхан, эрүүл мэндийн асуудалд орсон хүмүүс манайд ирж сэргээн засах хагалгаа хийлгэсэн тохиолдол нэг бус удаа гарсан. 

-Хөхөө томруулах зорилгоор үл мэдэгдэх бодис шахуулсан тохиолдол гарсан гэж та сая хэллээ. Харин танай эмнэлэгт хөх томруулах мэс заслыг ямар аргаар хийдэг вэ?

-Хөхний гоо сайханы хагалгаа нь гурван төрөлтэй. Нэгдүгээрт хөхийг томруулах, хоёрдугаарт том хэмжээтэй хөхийг жижигрүүлэх, гуравдугаарт унжсан хөхийг засч өргөх гэсэн хагалгаанууд байдаг. Энэ гурван хагалгааг тус тусад нь хийж болно. Мөн хавсарсан байдлаар хийх нь бий. 1960-аад оны үед хөхийг томруулах зорилгоор янз бүрийн оролдлогууд хийж байсан. Үүний нэг нь хөхөнд шингэн хэлбэрийн силиконыг шахах явдал байсан. Энэ арга хүний эрүүл мэндэд халтай болох нь тогтоогдоод зогсоосон. Орчинд үед ийм силикон шахдаг мэс ажилбар хийгдэхээ болсон гэж ойлгож болно. Харин одоо тусгай зориулалтын ууттай силикон имлантыг хөхний булчирхайн ард орон зай үүсгэн байрлуулах мэс ажилбар хийж хөхийг томруулж байгаа. Хөхний, өгзөгний, хамрын имплантууд бүгд яг ийм аргаар хийгддэг болсон.

-Танай эмнэлэг хаанахын силикон имплант ашигладаг вэ?

-Манайх Америкийн Mentor брэндийн силикон имплантыг ашигладаг. Mentor нь дэлхийд танигдсан брэнд бүтээгдэхүүн юм. Машинаар яривал Бенз хамгийн сайн унаа гэдэг шиг силикон имлантууд дотроо Mentor хамгийн шилдэг нь. Ийм силиконыг ямар хүмүүс хэрэглэх хэрэгтэй гэвэл хүүхэд гаргасан ч байж болно. гаргаагүй ч байж болно. Хөхний булчирхай нь бага буюу өөрөөр хэлбэл хөхний нийт эзлэхүүний масс нь бага, тэр нь тухайн хүнд өөрт нь таалагдахгүй шалтгаанаар хөхөө томруулахыг хүсдэг. Мөн хүүхэд төрүүлсэний дараа хөхний хэлбэр алдагдаж унжсан тохиолдолд өргөж сайхан болгох зорилгоор хагалгаанд ордог. 
Силикон имплантыг суулгахдаа хөхний доод талаар, хөхний толгойгоор, суганы завсраар, хүйсний нүхээр хийдэг. 

-Хөхний имплант хийлгэсэн тохиолдолд хүүхдээ хөхүүлж, барьж базаж болох уу гэсэн асуулт түгээмэл байдаг. Үүнд хариулт өгнө үү?

-Хөхний имплантыг булчирхайны ард суулгадаг гэж сая хэлсэндээ. Тиймээс хүүхэд хөхүүлэхэд ямар ч асуудал байхгүй. Хөхний имплантыг дээрээс нь 20-30кг жингээр дарсан ч хагарч гэмтдэггүй. Барьж болохгүй гэсэн ойлголтын тухайд харин ч эсрэгээрээ. Сайн иллэг массаж хийж байх хэрэгтэй. 

-Хөхөндөө мэс засал хийлгэснээр хорт хавдар тусах эрсдэлд орох вий гэсэн болгоомжлол бас байдаг?

-Хэрвээ хөх томруулах хагалгаа хийлгээд хорт хавдар тусдаг бол энэ төрлийн мэс заслыг дэлхий даяар хориглох байсан. Дэлхийн олон оронд хөхний имплант хийлгэсэн хүмүүс дээр судалгаа явуулсан байдаг. Судалгааны үр дүнд хөхний имплант хорт хавдар үүсгэх нөхцөл болохгүй гэсэн дүгнэлтэд хүрсэн. Ийм яриа яваад байдаг нь хүмүүсийн төсөөллөөс үүдэлтэй. Мөн баталгаагүй бүтээгдэхүүн хийлгэх, эмнэлэгийн зориулалтын орчинд хагалгаанд ороогүйн улмаас эрсдэл үүссэн тохиолдлууд байдаг. 

-Улаанбаатар Сонгодо эмнэлэгийн хувьд эрсдэлээс хэрхэн сэргийлж ажилладаг вэ?

-Аливаа мэс ажилбар бүр эрсдэлтэй. Эрсдэлийн хэрхэн бууруулах вэ? гэдэг асуудал маш чухал. Хамгийн нэгдүгээрт тухайн чиглэлээр мэргэшсэн туршлагатай, ур чадвартай эмч нарын багтай байх хэрэгтэй. Хоёрдугаарт үйлчлүүлэх гэж буй эмнэлэгээ зөв сонгох хэрэгтэй. Манай эмнэлэг бол нэгдсэн эмнэлэг. Зөвхөн гоо заслаар зогсохгүй бусад нарийн мэргэжлийн эмч, тоног төхөөрөмж, хангалт сайтай. Тийм учраас аливаа эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх тал дээр найдвартай байж чаддаг. Мөн хагалгааны дараах хяналт гэдэг зүйл асар чухал. Хагалгааг хийгээд ажил дууслаа гээд орхилгүй хяналт, үзлэгээ хангалттай хугацаанд хийгээд явдаг. Ажиллах тусам туршлага хуримтлагддаг жишгээр манай эмнэлэг Монголдоо дээгүүрт тооцогдох эмнэлэг болсон гэж итгэлтэй хэлэх байна.

-Аливаа гоо сайханы мэс засал ялангуяа нүүрэн дээрх хагалгааны сорви хэр хурдан хугацаанд эдгэх бол гэсэн санаа зовнил их байдаг. Ер нь мэс заслын шарх сорви эдгэтэл хэр хугацаа хэрэгтэй вэ?

-Бүх шархны эдгэрэлт адилхан. Эхний эдгэрэлт 7-10 хоногт явагддаг. Хагалгааны дараах эхний 7 хоногт бид үйлчлүүлэгчээ өдөр бүр үздэг. Дараагийн долоо хоногоос өнжөөд нэг удаа үзэх маягаар явдаг. Ингээд нэг сарын дараа хагалгааны үр дүн харагддаг. Манайханы нэг буруу ойлголт нь хагалгаанаас гараад шууд маргааш нь үр дүнгээ харахыг хүсдэг. Ийм боломж дэлхийн хаана ч байхгүй шүү дээ.
Хэрвээ надад мөнгөний сонирхол их байгаа бол үйлчлүүлэхээр ирсэн хүнд хагалгааг нь хийгээд маргааш нь явуулчихаж болно. Гэхдээ хүнийг эрсдэлд ойрхон нөхцөл байдалд оруулаад орхих нь миний ёс зүйд нийцэхгүй. Хагалгаа хийлгэхээр гадаадаас ирж байгаа тохиолдолд багаар бодоход гурван хоног хяналтанд байхаар цагаа тооцоолж ирэх нь зүйтэй.

-Гадны иргэн танай эмнэлэгт гоо сайханы хагалгаа хийлгэсэн тохиолдол бий юу?